2 Minutes

Nung nasa late 20s ako, habang nasa isang inuman, may tropa akong nagtanong ng isang makabagbag damdamin na tanong. “Men, ano yung pinakavaluable na maari mong ibigay sa isang tao?”. Sober ako nun, mag iisang taon nakong nag decide na mag quit sa alcohol nung panahon na to. Nag-isip ako saglit, humithit sa nakasinding yosi at sumagot. “Time, pre.” Simple pero may lalim. Straightforward. Hindi kumplikado. Oras ang pinakamahalagang bagay na pwedeng ialay ng isang tao.

Tulad ng karamihan sa natatamasa natin, masama ang magkaroon ng sobra nito, masama rin ang maging kulang ito. Intangible pero quantifiable. Maraming nagpapahalaga, pero madalas napapabayaan. Pero ‘di tulad ng ibang pinahahalagahan natin, hindi ito nabibili, hindi na maaring makuha o madama ulit, at lalong lalo na hindi na ito maibabalik. Di tulad ng pag-ibig na madalas paulit-ulit tayong kinukulit, ang oras pag nawala ay kelan man di ka na kukulitin pa. Di ito tulad ng pera, hindi ito napagtratrabahuan para maparami. Para sakin, ang pagbibigay ng oras at panahon para sa mga tao sa paligid natin ang pinakamalaking proof ng pag-ibig. Oras para sa sarili constitutes to self-love, Finding time for others is a form of selflessness. Pero madalas, di natin ito napapansin o di kayay di natin to pinahahalagahan. Madalas natin itong sinasayang sa maling tao, o sinasayang ang inaalalay na oras ng mga nagpapahalaga satin. Nakakalungkot. Nakakadismaya. Sayang.

Pinahahalagahan mo ba ang oras mo? Ang oras na binibigay ng iba para sayo? Pinahahalagahan ba ng iba ang oras na nilalaan mo para sa kanila? Ikaw? San mo sinasayang ang 2 minutes mo?

“FLIPTOP GAME?!?”

Shorts – Ass**le

Nakakatawang isipin na “Asshole” ka kapag nagagandanhan ka pa rin sa ibang mga babae kapag may girlfriend ka na, pero “Asshole” ka pa rin kapag nainis ka kasi nagagwapohan ang girlfriend mo sa isang hunk actor, k-pop superstar, basketball player, office/classmate, etc. ‘Di ka na pwedeng mag appreciate ng beauty ng iba, pero bawal kang makialam sa fan-girling to the nth level ni syota. ANHEYRAPH VAYSHIES!

Short-Talk#2: Usapang Pagmamahal – Ang Sagot sa Katanungan ni K

(Drinking Session with Tropa)

“K: Boid, bat ba ganun ang pag-mamahal? Bat ang hirap intindihin?

 

Boid: Ano nga ba ang mga bagay na hirap tayo intindihin?

Alam na natin yun,

Na mahirap at masakit ang magmahal ng manhid.

Pero mas mahirap ang maging manhid sa pagmamahal dahil sa sakit.

Masarap nga ba ang balikan ang alaala?

O mas masarap na ibalik na lang ang mga alaalang iniwan niya?

Tama bang ibigay ang sarili at magpakatanga kahit na iiwanan ka?

O mas tama bang iwanan na lang siya at ibigay ang katangahan sa sarili?

Ikaw ba natanong mo yan sa sarili mo bago mo ko tinanong?

O tinanong mo ko bago mo tinanong ang sarili mo?

Kuha mo ba paliwanag ko?

O ipapaliwanang ko pa para kuha mo?

 

K: Putcha naman eh! Lalim na, ang labo pa.

 

Boid: Malamang, di pa nga ako kumakain, tinatanong mo na ako ng ganyan. Penge na nga lang muna ng yosi. HAHAHA!”

 

I can’t do love. I have no game. So, di ko gets bat ako ang tinatakbohan ng mga kaibigan ko kung usapang pag-ibig na ang issue. LOL!

 

 

Paano kung Tawagan Ka ni Adele?

May isang beses na napag-usapan namin ng mga kainuman ko yung kantang “Hello” ni Adele. Pano kung ikaw ang tinawagan ni Adele? Ano sasabihin mo? Wala akong nasagot nun, masyado akong focused sa inuman eh. Sabi ko lang di ko sasagutin. Pero kanina, nagising ako sa kantang “Hello”, nagsasoundtrip yung ate ko. Naisip ko tuloy, pano nga kaya kung ako yung tinawagan ni Adele? Ano nga kaya sasabihin ko?

Siguro sasagutin ko lahat ng statements niya, lalo na yung lines ng second stanza niya. Siguro kakanta din ako (LOL!). Siguro ganito:
“Hello, how are you?
It’s been difficult for me to tell you I’ve moved on I’m sorry.
I hope you’re doing well.
I never really made it out of this town
But I made something happen.
It’s no secret
That what you want for us have run out of time
So, hello from the other side.
Stop calling me a thousand times.
Why tell me you’re sorry for everything that you’ve done?
I gave you my heart, but you never called it home.
Hello from the outside,
Oh, please stop telling me you’re trying
To tell me you’re sorry for breaking my heart.
But it don’t matter,
You clearly can’t tear me apart anymore.”
(Whisper: F*ck you with feelings!)”

Haha. Ang pangit ng version, baka batuhin ako ni Adele ng cellphone.

Pero, all jokes aside, bat nga ba kelangan pa mag-usap? Closure? Diba nga “the world fell at our feet”? Sira na lahat ng pinto, bintana, gate at kung ano pang pwedeng iclose, Di pa ba enough na closure yun? May mga pagkakataon na ang simpleng “sorry” ay mas lalo lang makakasama. Gaya mo, di na siya tulad ng dati, nagbago na rin ang mundo niya. Tsaka nasaktan yung tao, matapos ka niyang kantahan ng “Make You Feel My Love” iniwan mo, napilitan siyang mag “Set Fire to the Rain” and, at some point sa paglisan mo, napilitan siyang mag-“Chasing Pavements” and went “Rolling in the Deep” matapos niyang maintindihang wala ka na (LOL!). so yeah, tingin mo pa rin bang good idea na tawagan mo ang ex mo at sabihan ng “Hello, it’s me? Blah blah blah?”. Pano kung nasabi na niya sa sarili niyang “I Can’t Make You Love Me” at nakahanap na siya ng “Someone Like You” (LOL! Last na ‘to) or maybe better? Masasaktan ka lang lalo. Wag na lang beh, let bygones be bygones. Move on na, bes.

Hay, Adele. Ganda ng boses mo.

Para kay Tropa

“Bat nga ba nandiyan ka pa rin? Umaasa sa mga bagay na di rin naman maayos, di na maibabalik. Madalas kong sabihin sayong ayos lang na lokohin mo ang ibang tao, maiintindihan ko yun, pero wag na wag mong lolokohin ang sarili mo. Baka magpakatanga pa yan, paniwalaan ka pa. Pero ano nga ba naman, tanggap mo na rin namang tanga ka, so no choice na. Oo, sasamahan kitang tumagay, pero pare, ‘di ko titiising pakinggan ang mga litanya mong may galit at lungkot kung di mo rin iintindihin kung bakit, para saan at hanggang kelan mo dapat yakapin ang galit at lungkot na nadarama mo. Ang aso nga kapag napagod nagpapahinga, eh ikaw? Ilang taon mo ng tinitiis yang abusadong girlfriend mo, di mo pa rin nagagawang magpahinga?! Di mekanismong eksternal ang puso mong pag nasagad pwedeng palitan, parte yan ng pagkatao mo, alagaan mo naman, dre. Tsaka libre mo, may mga mas importante pa kong bagay na dapat pagtuonan ng pansin at oras ko, pero mas pinili kong samahan kang maglabas ng sama ng loob, wag mo na akong pagastusin, nakakahiya naman sakin.

Oo. Mahal mo. Sobra. Siguro din naman, minahal ka niya. Pero, di pagmamahal ang bumubuhay sa tao, sa isang relasyon. Kung pagmamahal lang ang requirement para sa lahat ng bagay, masaya sanang namumuhay si Romeo at Juliet, Nanalo sana ang Golden State Warriors nung last finals dahil lang sa sobrang daming nagmamahal kay Curry, at di na sana nagkakagulo ang mundo sa sobrang pagmamahal natin sa mga paniniwala at kaugalian natin. Mahal ko nga ang DOTA, di naman ako gumagaling. Naiintindihan ko namang mahirap siya iwan kasi nasasayangan ka, madalas mo pinamumukha saming the best kang nobyo sa sobrang rockstar mode mong mag effort at mag invest sa girlfriend mo. Pero, ni minsan ba tinanong mo sa sarili mong worth it ba yung investment? May sense ba na nag effort ka? May R.O.I. ba kahit konti? Kung wala, suko na brad, bago ka pa tuluyang ma-drain at ma-bankrupt. Lifetime partner kelangan mo, hindi bampira na uubos sa dugo’t lakas mo. May prayoridad siya? Life goals? Important future plans? Siguro nga, ganun sa pagmamahal at pakikipag relasyon, may mga beses na mas uunahin ng isa yung mga plano niya sa buhay, pero taena naman tol, anim na taon na kayong mag-on, may narating na kayo pareho, pero mas importante pa yung night-out niya with her office girlfriends kesa sayo. Sa tagal niyong yan, di ka pa rin part ng life goals niya? Buti pa nga ang Retirement at Burial sinasali sa plano, ikaw lang hindi. Ano ba kasi talaga gusto mo mangyari, dami ko na nasabi, men. Baka wala na namang patutunguhan ‘to. Ilang buwan na nating pinag-uusapan ‘to, wala namang nagbabago. Dapat kasi humihingi na ako ng consultation fee sa bawat beses na ginagawa at pinag-uusapan natin ‘to, mayaman na siguro ako ngayon. Sigurado naman akong ‘di mo rin gagawin o iisipin mga sinabi ko.

Shot mo na lang yan. Wag ka na magmaneho, baka mabangga ka pa cargo ko pa. Magtaxi ka na lang pauwi. Akin na wallet mo, baka ma-zero ka, di ka makauwi.”

Sa totoo lang, mahirap makinig sa mga sentiments na tulad nito. Madali sa parte kong magsalita, pero mahirap sa parte ng tropa ko na lunukin at intindihin ang mga naririnig niya mula sakin. Nakakasawa ding pakinggan ng paulit-ulit ang problema ng iba, kaya nga ako single para wala akong mga ganitong problema.
Tough Love is a bitch!

“Puslan man way nagmahal, beer pa ‘day!”

Existential Questions: Mga Katanungan tuwing Alas-Dos ng Madaling Araw

Ano nga ba ang batayan ng tao? Paano ba masasabing malakas ang isa at mahina ang pangalawa? Kelan masasabing mali ang tumalon, kapag hinusgahan na ng iba ang pakpak mo o ang kawalan mo nito? Mahina ba ang taong nakikiramdam sa mga dagang nasa loob niya? Nakikiramdam lang naman, di nagpapakontrol, mali ba? Ano ang sukatan ng pagiging tao? Sa layo ba ng nilipad niya o sa tayog ng naabot ng isipan, diwa at pangarap niya? Saan nga ba nakikita ang tapang? Sa puri at dignidad? Sa lakas na magpatuloy para sa sarili at mga minamahal? Sa paglaban sa agos ng buhay at ng mundo? Saan nga ba naroon ang diwa ng malaya, doon ba sa mga nakuhang mabuhay sa kagustuhan nila o doon sa mga nagparaya sa kultura, kaugalian at nakasanayan at nakayang mabuhay ng tulad ng iba? Ano nga ba ang nakasulat sa kontrata natin sa mundo? May kahulugan ba ang estado natin ngayon? May kabuluhan ba ang narating natin, para sayo, para sa mga tao sa paligid mo? Para san nga ba ang mga kakayahan natin, para sa sarili, para sa iba o sa nangangailangan? Ano nga ba ang ninanais ng tadhana para satin? Tanggap mo ba ang hinaharap mo? Ano nga ba ang lakas? Paano nga ba ang maging malakas? Ano ang batayan ng pagiging malakas, ang kakayahan at kagustuhan ba na lumaban? Ang pagtanggap sa mga aspeto ng pagiging tao, mahina, imperpekto at may kakulangan? O sa pag-tayo mula sa pagbagsak, pagpagpag sa duming nasa balikat at tuhod at sa kagustuhang magpatuloy? Ano nga ba ang halaga ng buhay? Paano nga ba masasabing naging tama ang buhay na’to? Ano nga ba ang tao? Paano nga ba ang maging tao?

Alam mo ba? Kung oo, itext mo sakin mga sagot mo. Hirap kasi.47931_1388521313668_2625511_n.jpg

Anlabo Maging Pinoy

As much as I never want to watch the news right now, seems like I have no escape from it. Ilang araw ko ng paulit-ulit  na nakikita yung mukha ni de Lima sa social media, nakakaumay na, parang mukha ng lechon na panis, eww. Ilang linggo ko na ring nababasa ang iba’t-ibang balita tungkol sa war on drugs ng bago nating administrasyon. Marami na rin akong nabasang artikulo, editoryal at mga kuro-kuro tungkol dito. Iba’t-ibang opinyon, kanya-kanyang bangayan, parang nung eleksiyon lang. Nakakatawa ang bansa natin, madami tayong ninanais na pinapalagan naman natin. Gusto natin ng drug-free at mapayapang komunidad pero ayaw natin na may mabuwis na buhay dahil dito. Hindi ko sinasabing dapat pumatay ang mga otoridad para maging tahimik at malaya ang bansang ito mula sa mga drogang unti-unting sumisira sa mga kababayan nating lulong dito, ang sinasabi ko ay hindi ito maiiwasan. Madugo ang giyera kontra droga. Oo, madugo, magulo, pero, sa estado ng bansa natin ngayon, di ito klaro. Anlabo. Malabo kung sino nga ba ang dapat sisihin sa mga nangyayaring patayan sa bansa natin. Pero ganun naman ang giyera at kapayapaan diba? “Si vis pacem, para bellum”, lumang katagang latin na nangangahulugang “kung gusto mo ng katahimikan, maghanda ka para sa giyera, sa gulo.”. Peace through bloodshed. Ganun nga siguro ang katahimikan. Kelangan muna ng balde-balde ng dugo bago natin masabing payapa at tahimik ang isang bansa. Pero, malabo pa rin. Madugo nga ang giyera ng gobyerno natin ngayon sa droga, pero may bagay na mas madugo at malabo pa dito. Tayo. Tayong nasa pagitan ng mga pinaghahanap at tinutugis at ng mga naghahanap at tumutugis. Tayo na hindi gumagamit at bumabatak. Tayong walang kakayahang humuli at pumatay kung kinakailangan. Malabo tayo. Malabo din tayo. Madugo din ang isipan at kaugalian natin.

‘Di mo ba kuha? ‘Di mo ba gets pinupunto ko? Ok lang, gaya nga ng sabi ko malabo tayo. Anlabo natin. Madami tayong mga bagay na nakasanayan na contradictory naman sa gusto natin. Magbibigay ako ng halimbawa, pero bago yun ano ba ang katahimikan para sa’yo? Kalayaan mula sa ano mang makakabagabag sa normal na takbo ng buhay mo? Estado na walang ano mang gulo? Kawalan ng violence? Stress-free life? Para sa akin, applicable lahat ‘to. Pero, ang isa sa depinisyong hindi nawawala sa isipan ko kapag pinag-uusapan ang kapayapaan at katahimikan ay ang “mabuhay sa mundong walang nararamdaman na takot”. Sa kultura pa lang natin hindi na applicable ang depinisyong ito. Tinuturo satin na matakot na mapasama kaysa sa ituro satin kung ano ang dapat gawin, ano ang tama. Nung bata pako sinasabihan ako ng ermat ko na dapat ako matulog ng maaga, di dahil yun ang nararapat para sa kalusugan ko, kundi dahil kukunin daw ako ng aswang kapag gising pa ako ng disoras na ng gabi. Nung teenager nako, madalas ako pag sabihan ng nanay kong baka mapano ako sa bawat beses na umuuwi ako ng late pag gabi. May paminsan-minsan na pinagsasabihan akong wag ako gagawa ng masama pero mas madalas akong takutin sa kung ano ang mga pwedeng gawin ng mga masasamang loob sakin. Ganun tayo pinalaki, sa takot. Mas tinuturo satin ang pag-iisip na “hindi ka dapat maging biktima” kaysa sa “hindi ka dapat gagawa ng mali”. Mas sinasabi natin sa mga kababaihan natin na “hindi ka dapat ma rape” kesa sa ituro sa mga kalalakihan natin na “hindi ka dapat mang rape”. Pinalaki tayo sa takot na maging biktima ng mga gumagawa ng mali kesa sa takot na gumawa ng mali. Kaya siguro ganun na lang ang  lalim ng pagconcentrate ng mga tao ngayon sa nangyayaring patayan sa Pilipinas, kasi sanay tayong ang namamatay ay ang mga inosente at hindi ang mga inaakusahang gumagawa ng mali. Kasi ganun tayo pinalaki, kasi ganun ang common para satin, ang walang ginagawang mali ang namamatay, ang inosente lagi ang biktima, ang mga hindi sangkot sa kasakiman at kamalian ng mundo ang laging nasasawi. Noon, may outburst lang naman ang consensus kapag sobrang brutal na ng ginawa sa mga inosenteng nabibiktima ng kriminalidad or kapag may impact ang krimen na ito sa sosyal, politikal at kultural na aspeto ng pagka Pilipino natin. Kapag ang nasasangkot ay may pangalan, mayaman o may kapangyarihan, kapag ang insidente ay sobrang hindi na makatao tulad ng pagpugot ng ulo, pag katay sa tao, pag patay dahil sa bagay na sobrang di naman nakakagulo o kung ano pa mang madalas lang natin makita sa gore movies, kapag may pang-aapi at pag punterya sa isang partikular na minority group, etc, etc, etc. Sensationalism ang backbone ng mga hinaing natin. Pero yung mga common crimes, kelan ba tayo nagkaroon ng outbursts bilang isang bansa doon? Subukan mong gumamit ng iPhone habang sumasakay ng jeep, pagtinakbo ng magnanakaw yang cellphone mo madalas pa sa madalas wala ni isang kasama mong pasahero ang tutulong sayo. Ireport mo yan sa facebook, di yan magba-viral, ila like lang yan ng kung sinu-sino pero di yan aabot sa kung saan. Kasi nga common lang na occurence ang manakawan ka ng phone. Malaki pa ang tsansa na masesermonan ka, masasabihan ka pang show-off masyado, pa iPhone-iPhone ka kasi sa jeep, kasalanan mo pa. Ilang beses na tayong nakakarinig ng balitang sinaksak at napatay ng isang middle aged na lalake ang isang middle aged din na lalake habang nagiinuman, sumigaw ba tayo ng kung anu-ano? Nagpost ba tayo sa facebook para ipaalam sa iba na may hindi magandang kabanata ang nangyari sa pamilya ng taong nasaksak? Ilang beses na tayong nakakita ng video sa social media ng babaeng hinablutan ng bag ng mga nakamotor at nakaladkad, ano ba naka-caption dun madalas? “Mag-ingat”, “Be aware”. Sumigaw ba tayo na hanapin ng mga otoridad ang mga taong ‘to at ilagay sa kulungan? Ganun tayo, namimili lang tayo ng ipaglalaban, yung sensational, yung uso, yung kung ano ang malaking scoop na nasa t.v. at social media. Ganun ang mentalidad ng Pinoy, ang mabuhay sa takot na maging biktima at hindi ang takot na gumawa ng mali o gumawa ng paraan para mawala na ang maling nangyayari sa komunidad natin at ang pagbibigay ng mas mabigat na atensyon sa mga pangyayaring kagimbal-gimbal pero seasonal lang na nangyayari at pagwalang-bahala sa mga maliliit na ‘di kanais-nais na pangyayari na araw-araw na dinadanas ng milyun-milyong Pilipino. Makikita natin yun kahit sa mainstream media. Noong unang beses kong nakita ang “Kill Count” ng mga news program ng major T.V. networks sa bansa, tumaas ang kilay ko at nasabi ko sa sarili kong “Seryoso ba ‘to?”. “Kill Count” para sa mga inakusahang may koneksyon sa drug trade sa bansa, pero ni minsan di sila nagkaroon ng Kill Count para dun sa mga naging biktima ng mga adik na wala na sa katinuan o naghahanap ng madaling paraan para maka score ng droga. ‘Di ko sinasabing mali ang ginagawa ng mga T.V. networks na ‘to, pero ganun kasensational ang reversal of roles na ito, hindi normal na konsepto para satin na ang mga nasa wrong side of the law ang nabibiktima ng patayan na kelangang bilangin at bigyan ng figures araw-araw. Ito ang mas may appeal kasi sanay ang mga T.V. networks na ‘to na yung mga inosente ang namamatay at nababalita, tulad natin, sanay tayo na isa satin ang nabibikitima, tayo na hindi nagkasala at sumusunod sa batas, tayong parte ng Masa. At dahil dito mas lalong lumalakas ang takot natin. Maraming kabataan ngayon na hindi na titikim ng droga hindi dahil alam nilang mali ito at nakaksama ito kundi dahil takot silang matulad sa mga namamatay sa T.V. ngayon. Napaisip din ako, bat walang classification ratings ang mga news programs na to? Para malaya silang palakasin ang takot sa puso ng mga musmos na Pilipino?  Ganun tayo mag-isip, ganun tayo pinalaki. Sa takot. Kaya madugo tayo mag-isip. Malabo tayo. Mas may halaga ang kabaliktaran ng kagustuhan natin, mas pinahahalagahan natin ang ‘di natin gusto, at mas importante satin ang di natin kinasanayan, maganda man ito o hindi. Anlabo maging Pinoy.

Bakit Mas Gusto Kong Magpalaki ng Anak na Lalake

May isang beses na tinanong ako ng mga tropa ko nung nag-iinuman kami,

“Tol, kung papipiliin ka, ano ang kasarian ng gusto mong maging una at nag-iisang anak, babae o lalake?”

Sagot ko, “Lalake”.

Hindi ako yung marrying type, hindi ko din nakikita yung sarili kong nag-aalaga ng anak in the near future. Sa tingin ko lang, mas madali para SA AKIN ang mag-alaga ng lalakeng anak (all caps para maintindihan ng lahat na personal na perspektibo ang sinasabi ko, at di ko ginegeneralize mas madali mag-alaga ng lalakeng anak. Baka matawag akong sexist. Lol.).

Wala akong ideya paano maging magulang. Wala akong ideya paano maging ama, tatay o papa. Pero mas wala akong ideya paano maging babae at paano mag-alaga ng babae, ni di ko nga kinaya alagaan ang mga naging relasyon ko. Ang alam ko lang, dinanas ko na ang maging lalake, naranasan ko ang karamihan sa mga maaring pagdaanan ng lalake. May alam ako sa cultural stereotypes na attributed sa mga kalalakihang Pilipino. Alam ko ang karamihan sa mga tama at mga maling aral kung paano ba ang maging lalake.

Hindi ko ituturo sa kanyang tama ang maging barumbado, pero ituturo kong hindi ko siya inaalagaan para lang apihin, ituturo kong may karapatan siyang lumaban. Hindi ko ituturo sa kanyang ok lang ang mangolekta ng babae, hindi ko sasabihing “Ok lang yan, lalake ka naman.”, hindi ganoon ang pag-ibig, hindi ganoon ang isang relasyon. Hindi ko ipipilit sa kanyang mali ang mangatwiran siya, pero ituturo kong mangatwiran siya ng nasa tamang lugar at tono. Hindi ko ituturo sa kanyang masamang tao ang mga naninigarilyo, pero ituturo kong masama sa pagkatao, pisikal, sikolohikal at mental, ang paninigarilyo. Ituturo ko sa kanyang hindi minamadali ang “experience”, pero ituturo ko sa kanya ang ibig sabihin ng salitang “consensual”. Ipapaalam ko sa kanyang hindi na niya kailangang tikman ang mga bagay na maaring makasama pa sa kanya, pinagdaanan ko na yun para sa kanya, para mapaalam sa kanya kung bakit hindi ito makakabuti. Ituturo ko kung paano magmahal ang tunay na lalake, na hindi ito tungkol sa kung sino ang tama o mali sa isang argumento, na hindi sa lahat ng pagkakataon kelangang maging dominante ang lalake para mapatunayan ang pagkalalake niya, serbisyo ang tunay na halaga ng pag-ibig sa isang tunay na lalake, ang pag-alaga’t pag-alay sa sarili na walang hinihinging kapalit maliban sa ngiti ng pinagsisilbihan at simpleng pasasalamat. Ituturo ko sa kanyang hindi sa lahat ng oras ay makukuha niya ang mga bagay na gusto niya, pero kung susubukan niya, makakamit niya ang mga bagay na lubos na kinakailangan niya. Ituturo ko sa kanyang hindi binibigay ang respeto, pero inaani ito sa kabutihang tinanim ng isang indibidwal sa puso’t isipan niya at sa puso’t isipan ng mga taong nakakasalamuha niya, hindi sa katanyagan, kapangyarihan at yaman. Ituturo ko sa kanya ang kahalagahan ng hindi pagtanaw ng katayuan sa buhay ng tao, kundi ang pagbibigay halaga sa pagkatao ng isang indibidwal, sa kagustuhan nitong mapabuti ang mga tao sa paligid niya at sa kung paano niya tinatrato ang iba. Ituturo ko sa kanyang hindi kahinaan ang pagtanggap sa katotohanang hindi sa lahat ng panahon ay malakas siya, na dadanas ang lahat ng pagkabigo sa buhay nito at hindi kabawasan sa pagkakalalake niya ang amining hindi siya ok, ituturo ko sa kanyang ang kahulugan ng lakas ay ang pag-amin sa pagkabigo at ang kagustuhan ng isang tao na bumangon sa pagbagsak at pag bawi sa mga nasayang na panahon at pagkakataon habang nakalugmok ang mukha nito sa lupa. Hindi ko ipagkakait sa kanya ang maging malaya, ang magkaroon ng pagkakataon na umusbong bilang isang indibidwal at mag desisyon para sa sarili niya, pero ipapaintindi ko sa kanyang obligasyon at kagustuhan ko ang gabayan siya. Ituturo ko sa kanya ang mga bagay na hindi naituro sa akin at wawastuhin ang lahat ng maling itinuro sa akin. Pipiliin kong magpalaki ng lalakeng anak para subukang itama ang lahat ng maling persepsiyon at paniniwala sa kung ano at paano ba ang isang lalake, para subukang isalba ang kasarian naming nawawalan na ng dangal at prinsipyo. Palalakihin ko siyang iba sa pagpapalaki sakin. Palalakihin ko siyang hindi katulad ko.

Love Will Tear Us Apart, Again?

Antagal ko ng di naririnig ang kantang ‘to. Dalawang versions lang gusto ko, yung original ng Joy Division at isang cover ng Susanna and the Magical Orchestra. Title pa lang pamatay na. “Love Will Tear Us Apart” (sana sinali na lang nila yung “Again” sa dulo na part din nung line sa kanta. Lol). Up beat yung isa (yung original version), sobrang lungkot nung pangalawa. Poetic. Tagos.

Ikaw na nagbabasa, tulad rin ba kita? Takot na sa pag-ibig? Sawa na sumubok? Manhid na pero pagod na sa sakit? Kung oo, pakinggan mo yung kanta. Di ka magsisisi. Pero di yun ang gusto kong ipoint out. Bat nga ba ganun ang pag-ibig? Gusto natin pero kinatatakutan natin. Kailangan natin (allegedly) pero madalas iniiwasan natin. Hinahabol natin pero pag nandiyan na inaayawan natin. Parang tanga lang. Dinaranas natin ang dalawang magka-ibang bagay ng magkasabay dahil lang sa pagmamahal, saya at lungkot, sarap at hirap, tamis at pait, being whole and being torn apart. Pakyuhang oxymoronic na eksena yan. Kaya madaming nababaliw sa pag-ibig kasi nagkakasabay yung dalawang magkasalungat na aspetong emosyonal. Pero sabi nga dun sa short film ni Ramon Bautista “If you’re not ready to get hurt, you’re not ready to love.” So yeah, masakit umibig, nakakabaliw magmahal, pero normal lang yun. Kung hindi ka handa sa sakit at pait na maaring maidulot ng pagkawasak ng puso mo, hindi ka pa handa magmahal. Magbanda ka na lang! Lol!

Letseng kanta ‘to, ‘di naman ako umiibig kung anu-ano pumapasok sa utak ko dahil dito. Lol!

High Times: A Conversation with an Addict

Nung kabataan ko, dumaan ako sa phase na nahilig ako mag explore. Mas pinili kong matuto sa labas ng paaralan. I hung out with bad crowds. Nag experiment ng mga bagay-bagay. Pero, aaminin ko, ni minsan hindi ako naging adik, at least sa mga bagay na ‘di legal (struggle para sakin ang battles ko with alcohol and smoking). So, sa totoo lang di ko alam ang feeling na matawag or malabel ka na adik.

A few months ago, may nakasama ako sa inumang self-confessed na adik. Matagal ko na siyang kilala. Madami kaming common friends, pero we were never close. Itago natin siya sa letrang “G”. Unang beses kong nakita si G may wow factor talaga, gandang babae, very smart, funny, witty, andaming tattoo. So, like what normal nice guys would do in that kind of situation, tinanong ko tropa ko.

Me: Pre, yung chick na maputi na may tattoo, what’s her story?
Tropa: Wag yan pre, malakas gumamit yan. Adik yan.

This conversation happened a few years back. Teenager pa lang ako nun, (and I think she was on her late teens or early adulthood at that time), pero ang sabi ko sa sarili ko “Ha? Bat pala kung adik? Di na pwedeng kilalanin?”. Pero since may respeto ako sa tropa ko at sa edad ng tropa ko, pinakinggan ko. Ilang beses din kaming nagkasalubong ni G. Sa mall. Sa gala namin ng ibang tropa ko. Parties. Pero never kaming nagkausap. I actually don’t discriminate. Wala akong paki sa estado mo sa buhay, ke mayaman ka, mahirap, matino, sira-ulo, may asawa, may anak, kahit ano pa man, kung trip kitang kausapin, kakausapin talaga kita. So, nung nagkaroon ng chance na makapagusap kami, ‘di syempre, kinausap ko na.

Dinala siya ng isang babaeng tropa ko, pinakilala sakin. I don’t know kung bat sila acquainted, pero alam ko may druggie days din yung nagdala sa kanya. May mga kaibigan, exs, tropa at kakilala akong dating gumagamit. May mga kaibigan, exs, tropa at kakilala ako na hanggang ngayon gumagamit pa rin. G was sober that time. Sa totoo lang, medyo off siya kausap, pero cohesive din naman yung mga statements niya. Di kami masyado nagpapalitan ng words sa simula, hanggang sa namention niya na ilang beses na kaming nagkikita pero di talaga nagkakausap. Hahaha. Kuwinento ko sa kanya yung conversation namin ni tropa. Akala ko maooffend siya, pero she was actually cool with it.

G: I get that a lot naman, so ok lang.

Parang di usual na reaction yun. So tinanong ko sa kanya kung totoo ba. Short story: totoo, adik siya. Hanggang ngayon gumagamit siya, 7 years na siyang user ng shabu. Unlike before, konti na lang, pero madalas di niya kaya pigilin yung urges. Huminto na siya dati pero bumalik pa rin, nag replapse. Gusto man niyang itigil, hirap na siya, lalo na sa mga panahong sinusubok siya ng buhay at tadhana. Ang nasa isip ko sa mga oras na yun, “Taena, lumalabas akong chismoso.” Pero game makipag-usap si G. She didn’t withhold stuff. She told me why and how she started, anong feeling pag under the influence siya, etc., etc., etc. Sa lahat ng napag-usapan namin, isang statement niya sa kung bat hirap siyang itigil ang bisyo niya ang nag stick sakin. (I’m paraphrasing here.)

G: Aside sa physical aspect at psychological euphoria na nadadala ng bato, I guess ang isa sa mga rason kung bat hirap ako tumigil is not the pleasant personal perks pero yung unpleasant social side ng addiction. Gusto ko din namang makarecover, may suporta naman na galing sa mga nagmamahal sakin. Pero alam ko na di ko na matatanggal ang pagiging adik ko sa mga mata nila. Pag adik ka, susubukan kang tulungan ng mga mahal mo sa buhay, susubukan ka nilang isave, pipilitin nilang maging ok ka ulit, maging upright and functional member of the society. Pero, ang di ko matanggap eh yung truth na kahit pa mga mahal mo sa buhay, adik pa rin ang tingin sa’yo kapag natapos mo na ang rehab. Mawala ka lang ng ilang oras, iisipin nilang nasa playground ka na naman. Di ka lang makasagot ng tawag, iisipin nilang umiiscore ka na naman. Konting pagbabago lang sayo, pumayat ka, tumaba ka, sumaya ka, tumunganga ka, maging emotional ka, iisipin nilang gumagamit ka na naman. Huminto ka nga, pero sa mata nila adik ka pa rin. At habang buhay ka ng adik para sa kanila, magbago ka man or hindi. So, mas gusto kong mag adik na lang, at least alam ko na at nagagampanan ko na ang role ko. No one would be disappointed matapos nila umasa na magiging ok na ako kahit pa adik pa rin ang tingin nila sakin pagkatapos ko huminto. At least, alam ko na ang lugar ko sa mundo.

Shocking yun. Nakakabiglang marinig yun mula sa isang tao na hindi itinatago ang adiksyon niya. First time kong marinig ang rason na ganun. Madalas sasabihin ng mga dependents na ayaw nila kasi di pa problema ang bisyo nila, na hindi nila kaya kasi parte na ang droga sa mga buhay nila, na kulang sila sa suporta ng pamilya, pero ito, parang iba. Sa field namin, ibobombard sayo ang idea na social support ang isa sa mga pinakaimportanteng part ng recovery mula sa physical ailments, psychological disorders or addiction to any kind of substance. Pero, di nasasakop ng itinuro samin yung bagay na sinabi niya nung gabing nagkausap kami. Tama naman siya, nung nagkasyota ako dati ng recovering addict supportive ako, pero parang di ko pa rin nabigay sa kanya yung buong tiwala ko. May mga panahong naiisip kong baka gumagamit na naman siya pag di niya nasasagot mga text at tawag ko. Tiwala at stigma, mahirap nga namang kalaban yun, lalo na kung mula sa mga taong inaasahan mong iintindihin at pagkakatiwalaan ka. Sinali din niya yung depression na mararamdaman mo kapag nakaexperience ka ng relapse. Pero di lang dahil sa depression na mararamdaman mo dahil nabigo ka, mas binigyan niya ng emphasis yung depression na mararamdaman mo dahil sa nabigo mo sila.

G: If I wont try, hindi ako magfefail. Hindi ko mabibigo sarili ko, at ang mga taong umaasa na magiging maayos na ako.

A new way to view the phrase “No harm, No foul.”. Wala kang mabibigo, wala kang masasaktan, kasi nga alam mo na ang lugar mo sa mundo. Nung oras na sinabi ni G ang mga bagay na ‘to sakin, mababatid ang lungkot sa mukha niya. Nakatungong nakangiti pero nangungusap ang mata, parang humihingi ng pang-unawa, ng kaunting tiwala. Natameme lang ako. Wala akong nasabi.

Madalas, ang tingin natin sa mga katulad ni G ay mga salot sa lipunan. Nakakalimutan nating tao din sila, may pakiramdam, may katotohanang tanggap na ngunit nais takasan. Bago natapos ang gabing yun, gusto ko sanang hingin ang phone number niya. Pero, naisip kong, katulad din ako ng sinabi niya. Katulad ako ng mga taong gusto siyang tulungan pero di maalis sa likod ng pagtulong ang pag label sa kanya na adik. We parted ways and I told her to get better. Yun lang ata ang the best na magagawa ko. Umuwi akong sinasabi sa sarili kong kulang pa ang alam ko para makatulong. Ang saklap. Hehe.